Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından yayımlanan "Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik", avukatların reklam yapma faaliyetlerini sıkı şekilde düzenleyen bir yönetmeliktir. Bu yönetmelik avukatların reklam yapması ciddi şekilde sınırlayan düzenlemeler içermekte ve meslek onurunu koruma amacıyla ciddi kurallar getirmektedir. Türkiye’de avukatlar için reklam yasağı katı kurallar ile düzenlenmişken ABD ve Avrupa ülkelerinde bu durum neredeyse tam tersi şekildedir. Bu yazımızda Türkiye, ABD ve Avrupa ülkelerinde reklam yasağını ele alacağız.
TÜRKİYE’DE AVUKATLARIN REKLAM YASAĞI
09.08.2024 tarihinde TBB tarafından değişiklik yapılan reklam yasağı yönetmeliği başta avukatların mesleklerini tanıtma amacıyla doğrudan müvekkil edinmeye yönelik her türlü faaliyeti yasaklarken ayrıca bu yönetmelik kartvizit kullanımı, tabela kullanımı, internet sitesi kullanımı ve basılı materyallerin kullanımı düzenlenmektedir.
·Kartvizit Kullanımı: Kartvizitte avukatın adı, soyadı, ünvanı, iletişim bilgileri ve uzmanlık alanı gibi temel bilgiler yer alabilecektir.
·Tabela Kullanımı: Avukatlık ofisinin dışına asılacak tabelalarda sadece avukatın adı, soyadı, ünvanı ve büro adresi yer alabiir. Ayrıca yönetmelik ile tabelalarda dikkat çekici renkler ve boyutlarda düzenlenmektedir.
·İnternet Sitesi Kullanımı: İnternet sitesi, avukatın mesleki yeterliliği, uzmanlık alanı ve iletişim bilgilerini içerebilir ancak başarı garantisi vermek veya yanıltıcı bilgi sunmak yasaktır.
·Basılı Materyal Kullanımı: Avukatlar, yalnızca mesleki faaliyetleri hakkında bilgilendirici ve mütevazı içerikte broşürler veya basılı materyaller dağıtabilir. Bu materyallerde reklam olarak değerlendirilebilecek abartılı veya yanıltıcı bilgiler bulunmamalıdır.
ABD DE AVUKATLARIN REKLAM YASAĞI
Amerika Birleşik Devletleri’nde avukatların reklam yapma hakkı 1977 yılında Yüksek Mahkeme tarafından verilen Bates v. State Bar of Arizona kararıyla tanınmıştır. Bu karar avukatların reklam yapmalarının Birinci Anayasa Değişikliği kapsamında korunan ticari ifade özgürlüğü olduğunu belirtmiştir. Her ne kadar avukatların reklam yapma hakkı anayasal olarak korunmakta ise de bu hakkın tabi olduğu bazı kısıtlamalar ve etik kuralları mevcuttur. Bu kurallar:
· Doğruluk
· Gerçekleştirilemeyecek vaatlerde bulunmama
· Uzman ve yeterlilik iddiasını kanıtlama
· Müvekkil Gizliliği
şeklinde sayılabilir.
AVRUPA ÜLKELERİNDE REKLAM YASAĞI
Avrupa ülkelerinde avukatların reklam yapma hakkı Amerika Birleşik Devletleri’ne kıyasla daha katı düzenlemelere tabi olup her ülkenin bu konuya ilişkin kendi ulusal düzenlemeleri bulunmaktadır. Ancak genel olarak Avrupa’da avukatların reklamcılığı konusunda ABD’ye göre daha muhafazakar bir yaklaşım benimsenmiştir. Bazı Avrupa ülkelerini bu konuda inceleyecek olursak:
1- FRANSA
Fransa’da avukatların reklam yapmasına ilişkin oldukça katı kurallar mevcuttur. Bu kurallar Règlement Intérieur National (RIN) ve Décret n° 2005-790’da düzenlenmektedir. Avukatlar reklam yapabilmekte ancak bu reklamlar yalnızca bilgi verme amacı taşımalı ve avukatın itibarına zarar vermemelidir.
2- ALMANYA
Almanya’da avukatların reklam yapma faaliyetleri Bundesrechtsanwaltsordnung (BRAO) ve Berufsordnung für Rechtsanwälte (BORA) kapsamında düzenlenmektedir. Bu kapsamlara göre reklamlar dürüst, açık ve doğru olmalı aynı zamanda reklamların mütevazı ve gerçeğe uygun olması gerekmektedir.
3- İTALYA
Avukatların reklam yapma hakkı İtalya’da 2012 tarihli Legge Professionale Forense ve Codice Deontologico Forense ile düzenlenmektedir. Bu kanun ve kurallara göre avukatların reklamları doğru şeffaf ve etik olmalı, reklamlarda yanıltıcı ve abartılı iddialardan kaçınılmalıdır.
Avrupa Barolar ve Hukuk Dernekleri Konseyi (CCBE) Meslek Kuralları ise Avrupa Birliği’ne üye ülkelerde avukatlık mesleğine ilişkin genel ilkeleri düzenlemektedir. Bu kurallar, avukatların reklam yapma özgürlüğünü kabul ederken, bu özgürlüğün etik ve dürüstlük ilkelerine uygun olmasını ve mesleğin itibarını zedelememesini şart koşar.
Sonuç olarak avukatlık mesleğinde reklam yasağı, her ülkenin hukuk kültürü ve etik anlayışına göre farklılık gösterir. ABD’de avukatlar geniş bir reklam özgürlüğüne sahipken Avrupa ülkelerinde ve Türkiye’de bu konuda daha katı sınırlamalar mevcuttur. ABD’de reklam serbestisi rekabeti artırırken, Avrupa ve Türkiye'de meslek onuru ve etik değerlere öncelik veriliyor. Avukatlık mesleğinde reklam yasağına dair evrensel bir yaklaşım olmasa da bu üçgen içinde her ülkenin kendi dinamiklerine göre geliştirdiği çözümler, avukatlık mesleğinin evriminde önemli bir rol oynamaktadır.
Comments